Escape: Στην Αστυπάλαια με Volkswagen ID.4

Ένας βράχος καλύπτει το οπτικό σου πεδίο, καθώς το καράβι προσεγγίζει στην Αστυπαλιά, όπως θα ακούσετε να αποκαλούν συχνά την Αστυπάλαια οι κάτοικοί της. Πάνω που αρχίζεις να αναρωτιέσαι που βρίσκεται το λιμάνι, η απορία σου λύνεται, καθώς στη στροφή σε περιμένει η μεγάλη έκπληξη, η αποκάλυψη, η σκαρφαλωμένη στον βράχο Χώρα, με τα άσπρα της σπιτάκια να πολιορκούν μονίμως τώρα πια το ενετικό κάστρο, που κάποτε αντιστεκόταν στους πειρατές, ενώ σήμερα προσπαθεί να αντισταθεί στο αμείλικτο πέρασμα του χρόνου.

Η εκκλησία του Αγίου Γεωργίου στο κάστρο της Χώρας.

Νησί μεγάλο δεν είναι, ούτε πυκνοκατοικημένο, αλλά τα 97 km² του είναι αρκετά για να προσφέρουν 110 km ακτογραμμής και να επιτρέψουν στους 1200 περίπου μόνιμους κατοίκους της να υποδέχονται κάμποσες χιλιάδες τουρίστες το καλοκαίρι. Κοσμικό δεν είναι και αυτό για κάποιους αποτελεί μειονέκτημα, αλλά για κάποιους άλλους που αναζητούν την ηρεμία και τη λύτρωση από το άγχος των τσιμεντένιων πολύβουων μεγαλουπόλεων, μάλλον σαν μεγάλο προσόν φαντάζει.

Κατάλευκη!

Ανηφορίζοντας προς το κάστρο.

Η πρωτεύουσα Χώρα αρχίζει πρακτικά από το λιμάνι, τον Πέρα Γιαλό. Κενό μεταξύ τους δεν υπάρχει και η ανάβαση διαρκεί ελάχιστα. Πριν καλά καλά το καταλάβεις, έχεις φτάσει στο πλέον χαρακτηριστικό σημείο του νησιού, αυτό που είναι απίθανο να μην έχεις δει σε κάποια αναφορά στην Αστυπάλαια, καθώς φωτογραφικά συμμετέχει σε οποιοδήποτε σχετικό αφιέρωμα: Είναι οι οκτώ, παρατεταγμένοι σε μια ευθεία, ανεμόμυλοι - σήμα κατατεθέν του νησιού, με χαρακτηριστικό τους την περιστρεφόμενη σκεπή, καθώς ανήκουν στην κατηγορία του ξετροχάρη μύλου, οπότε η σκεπή γυρίζει ανάλογα με την κατεύθυνση του ανέμου. Και μπορεί να έχουν πάψει από χρόνια να λειτουργούν ως μύλοι (κατά περιόδους χρησιμοποιήθηκαν ως κατοικίες ή καταστήματα), ωστόσο αυτό δεν τους εμποδίζει να αποτελούν διαχρονικό σημείο αναφοράς και συνάντησης, καθώς αναπόφευκτα από μπροστά τους θα περάσεις θέλοντας να εξερευνήσεις τη Χώρα. Μια εξερεύνηση που θα την πραγματοποιήσεις πεζός, καθώς στα στενάκια του οικισμού κυκλοφορούν το πολύ δίκυκλα...

Πανέμορφα άσπρα σπίτια με ξύλινα μπαλκόνια, ασβεστωμένα σοκάκια και πεντακάθαρες αυλές εντυπωσιακά λουλουδιασμένες σε περιμένουν να σου προσφέρουν τη γραφικότητά τους στη βόλτα που θα κάνεις –με τα πόδια όπως είπαμε– στη Χώρα, καταναλώνοντας κάμποσες από τις θερμίδες που αποθήκευσες τις κρύες νύχτες του χειμώνα. Όπως, μάλιστα, λέγεται, όποιο σοκάκι και αν διαλέξεις, εφόσον βαδίζεις σε ανηφόρα, θα σε οδηγήσει εντέλει στην κορυφή, στο κάστρο, που φιλοξενεί δύο εκκλησίες: τον Αï-Γιώργη που κτίστηκε το 1790 και την Παναγία του Κάστρου που κτίστηκε το 1853, πάνω από την τοξωτή είσοδο του ενετικού φρουρίου. Στο εσωτερικό της βρίσκονται οι θυρεοί των Κουιρίνι, για να θυμίζουν και αυτοί το πέρασμα των Ενετών από το νησί. Στο πλάτωμα που καταλαμβάνει το κάστρο, ένα πυκνά κτισμένο σύνολο σπιτιών αποτελούσε τον μεσαιωνικό οικισμό, με τους εξωτερικούς τους τοίχους να αποτελούν τα τείχη του κάστρου – ωστόσο, σήμερα θα δείτε ελάχιστα από εκείνα τα οικοδομήματα.

Πατέρας, γιος και ο... άγρυπνος φρουρός του σκάφους συνεχίζουν μια παράδοση αιώνων.

Γύρω από το Κάστρο στριμώχνονται τα όμορφα λευκά σπίτια της Χώρας. Κάπου ανάμεσά τους –ακριβώς κάτω από κάστρο– θα βρείτε και την εκκλησία της Παναγίας της Πορτα?τισσας, που άρχισε να κτίζεται το 1762 από τον τυφλό Όσιο Άνθιμο από την Κεφαλονιά. Διαθέτει σπουδαίο τέμπλο του 18ου αιώνα, ενώ στολίδια της αποτελούν ο γλυπτός δικέφαλος αετός στο πάτωμα και οι ανυπολόγιστης αξίας βυζαντινές εικόνες που μπορείτε να δείτε στο εσωτερικό της. Την εκπληκτική θέα στο Αιγαίο τη χαίρεσαι –και από εδώ- οποιαδήποτε στιγμή του χρόνου, αν βρεθείς, όμως, εδώ τον Δεκαπενταύγουστο, θα απολαύσεις και το σχετικό πανηγύρι.

Στο λιμάνι του Πέρα Γιαλού.

Και έχοντας ολοκληρώσει την ανάβαση, κατεβαίνοντας είναι πολύ πιθανό να αποφασίσεις να απολαύσεις την ατμόσφαιρα που προσφέρουν οι καφενέδες με τη θέα στο απέραντο Αιγαίο και, στη συνέχεια, αφού πάρεις μια γεύση της τοπικής κουζίνας, να συνεχίσεις την περιπλάνησή σου σε κάποια από τα πολύ συμπαθητικά μπαράκια, με συζητήσεις που τελειώνουν μόνο με την αναγγελία της αυγής, και το θέαμα του ήλιου που αναδύεται με μοναδικό τρόπο μέσα από τη θάλασσα... Γιατί είναι αλήθεια ότι η Αστυπάλαια φημίζεται για τη ζωή τις «μικρές» ώρες.

Λίγη ιστορία

Άποψη της παραλίας του Πέρα Γιαλού.

Κατεβαίνοντας στον Πέρα Γιαλό, επιβάλλεται μια επίσκεψη στο αρχαιολογικό μουσείο, όπου υπάρχουν ευρήματα από την Προϊστορική εποχή έως και τα Μεσαιωνικά χρόνια. Πήλινα αγγεία, χάλκινα κοσμήματα και λίθινα εργαλεία αποτελούν τεκμήρια της ανάπτυξης του νησιού, από την εποχή του χαλκού.

Νησί με ιστορία η Αστυπάλαια, δεν είναι τυχαίο που η μυθολογία τη θέλει –μαζί με την Ευρώπη- κόρη του Φοίνικα και της Περιμήδης. Από την ένωσή της με τον Ποσειδώνα (ο οποίος την απήγαγε όπως ακριβώς και ο Δίας την αδελφή της) γεννήθηκαν ο Αγκαίος και ο βασιλιάς της Κω, Ευρύπυλος. Το όνομα του νησιού, κατά μία άλλη εκδοχή, προέρχεται από τις λέξεις άστυ και παλαιός, επειδή οι Δωριείς που εγκαταστάθηκαν εδώ βρήκαν έναν παλαιότερο οικισμό κτισμένον από τους Φοίνικες. Η ξενική (φοινικική) προέλευση είναι μία ακόμα πιθανότητα που δεν μπορεί να αποκλείσει κανείς, αφού σύμφωνα με αυτήν άστυ και παλαιός σήμαινε χαμηλός τόπος. Στη δική μας περίπτωση, η γεωγραφία δικαιώνει τους Φοίνικες, αφού το νησί αποτελείται από δύο τμήματα, το Μέσα (δυτικό) και το Έξω (ανατολικό) Νησί, που συνδέονται μεταξύ τους με ένα στενό ισθμό, με πλάτος που δεν ξεπερνά τα 100 m.

«Ιχθυόεσσα» είναι μάλλον απίθανο να ακούσετε να λένε σήμερα την Αστυπάλαια. Ωστόσο, η αρχαία αυτή ονομασία εξακολουθεί να ανταποκρίνεται, ακόμα και σήμερα, στην πραγματικότητα, αφού στο νησί θα βρείτε άφθονο ψάρι. Εξάλλου, τα ψαροκάικα στον Πέρα Γιαλό και στη Μαλτεζάνα προδίδουν τον πλούτο που κρύβει η θάλασσα.

Μέσα και Έξω...

Άποψη της Μαλτεζάνας.

Εξερευνώντας το νησί, θα δείτε ότι δυτικά, σε απόσταση δύο χιλιόμετρα από τη Χώρα, βρίσκεται το Λιβάδι, το πιο πολυσύχναστο μέρος του νησιού, με πολλά μαγαζιά, εστιατόρια, ενοικιαζόμενα δωμάτια, ξενοδοχεία και μια όμορφη παραλία. Για να φτάσεις εδώ ακολουθείς τον στενό, φιδίσιο κατηφορικό ασφαλτόδρομο και πριν προλάβεις να το καταλάβεις έχεις ήδη βρεθεί μεταξύ πάσης φύσεως σημείων εστίασης και της παραλίας, απολαμβάνοντας μια διαφορετική οπτική της Χώρας, από χαμηλά.

Χαρακτηριστικότατη άποψη της Χώρας.

Η «περιπέτεια» αρχίζει λίγο μετά το Λιβάδι, αφού έχοντας στόχο τις ονομαστές δυτικές παραλίες της Αστυπάλαιας, είτε τον Άγιο Κωνσταντίνο είτε τις Βάτσες, είτε τα Καμινάκια, είσαι αναγκασμένος να κινηθείς σε χωματόδρομο. Η μόνη αξιόλογη παραλία μετά το Λιβάδι, όπου δεν απαιτείται να σκονίσεις το αγαπημένο σου τετράτροχο, είναι το Τζανάκι, το οποίο, όμως, απαιτεί μία μικρή κατάβαση με τα πόδια. Πεντακάθαρη παραλία ο Άγιος Κωνσταντίνος, οφείλει το όνομά του στο εκκλησάκι που αναπαύεται στη μία του άκρη και σου προσφέρει –και αυτός – τη δυνατότητα να απολαύσεις τη δροσιά της θάλασσας με θέα στη Χώρα.

Η παραλία Λιβάδι. Ψηλά στον βράχο ασπρίζει η Χώρα.

Κρυστάλλινα νερά σάς περιμένουν στις Βάτσες που βρίσκονται λίγο νοτιότερα και δυτικότερα – και μπορεί να απαιτούν από εσάς οδήγηση σε χωματόδρομο για λίγα χιλιόμετρα παραπάνω, ωστόσο αυτά αντιστοιχούν σε μια εξαιρετικά ενδιαφέρουσα – οπτικά– διαδρομή μέσα από ένα όμορφο φαράγγι, που φτάνοντας στο τέλος του δεν θα έχετε μετανιώσει για τον όποιον επιπλέον κόπο σας. Λίγο μακρύτερα, στον ίδιο –δυτικό–γεωγραφικό άξονα βρίσκονται και τα περίφημα Καμινάκια – ίσως η καλύτερη παραλία της Αστυπάλαιας.

Η παραλία του Αγίου Κωνσταντίνου.

Από την άλλη μεριά, ανατολικά, ο σταθερά στενός και γεμάτος στροφές ασφαλτόδρομος που καταλήγει στο αεροδρόμιο, αφού περάσει από το περίφημο Στενό –όνομα και πράγμα, όπως ήδη εξηγήσαμε–, αλλά και την παραλία Πλάκες (επίσης όνομα και πράγμα), σε φέρνει στη Μαλτεζάνα (ή Ανάληψη) και το ωραίο λιμανάκι της με τις ψαρόβαρκες. Απάνεμη περιοχή που κάποτε χρησίμευε ως ορμητήριο των Μαλτέζων πειρατών (εξού και η ονομασία Μαλτεζάνα), ενώ σήμερα αποτελεί ορμητήριο των οικογενειαρχών που επισκέπτονται την Αστροπαλιά (ακόμα μια ονομασία της Αστυπάλαιας) βιώνοντας ήρεμες οικογενειακές καταστάσεις.

Ακόμα πιο ανατολικά, και αφού γευθείτε την εναλλαγή του καλύτερου ασφαλτοστρωμένου δρόμου του νησιού με έναν ακόμα χωματόδρομο, θα βρείτε το Βαθύ, με τη χαρακτηριστική κλειστή θάλασσά του, στάση σημαντική για φρέσκο καλό ψάρι, αλλά και χώρος που προσφέρεται για περιηγήσεις στα σπήλαια με τους σταλακτίτες και τους σταλαγμίτες. Στον δρόμο θα συναντήσετε το Καστελλάνο, από όπου μια μικρή παράκαμψη θα βρεθείτε στο μοναστήρι της Παναγίας της Πουλαριανής. Ωστόσο, η Αστυπάλαια δεν είναι μόνον ένα νησί. Δεν θα χρειαστεί πολλή προσπάθεια για να ακούσετε κάποιον ντόπιο να μιλάει για τα νησάκια που βλέπετε στα νότια και να τα αποκαλεί «δικά μας». Είναι, λοιπόν, γύρω από την Αστυπάλαια μια σειρά νησάκια που προσφέρονται για ημερήσιες αποδράσεις: Χονδρό, Λιγνό, Αγία Κυριακή, Κουτσομύτι, Κουνούποι, Ποντικούσσα, Οφιδούσσα, Φώκιες, ενώ λίγο μακρύτερα σας περιμένουν τα Αδέρφια, η Σύρνα και τα Τριανήσια.

INFO

Με έκταση 97 km², η Αστυπάλαια είναι το τέταρτο σε μέγεθος και δυτικότερο νησί των Δωδεκανήσων και αποτελεί μια νοητή γέφυρα με τις Κυκλάδες συνδυάζοντας χαρακτηριστικά και των δύο μεγάλων νησιωτικών συμπλεγμάτων της χώρας μας. Και όπως μπορείτε να διαπιστώσετε κοιτώντας τον χάρτη, χωρίζεται σε δύο κομμάτια με μία λωρίδα γης μήκους 100 m, το «Στενό», στο Μέσα και το 'Εξω νησί.

Η Αστυπάλαια συνδέεται ακτοπλοϊκά με τον Πειραιά και αεροπορικώς (καθημερινά δρομολόγια) με την Αθήνα. Το πλέον προφανές και χαρακτηριστικό αξιοθέατο τη Αστυπάλαιας είναι οι οκτώ –εν σειρά– ανεμόμυλοι της και μαζί τους η πλατεία της Χώρας, που δημιουργώντας μια μοναδική εικόνα, αποτελούν σήμα κατατεθέν του νησιού.

Αξιοθέατο αποτελεί και ολόκληρη η πρωτεύουσα της Αστυπάλαιας Χώρα – κάτι που αποκαλύπτεται με μια βόλτα στα στενά της, όπου σε περιμένουν τα όμορφα λευκά σπίτια της με τα ξύλινα πορτοπαράθυρα, που σε οδηγούν στο Βενετσιάνικο Κάστρο το οποίο σε περιμένει στην κορυφή του βράχου με τις όμορφες εκκλησίες του, την Παναγιά του Κάστρου και τον Άγιο Γεώργιο.

Στα σοκάκια της Χώρας σε περιμένουν ουκ ολίγες ευχάριστες εικόνες.

Στη Χώρα θα βρείτε, επίσης, τη Μονή της Παναγιάς της Πορτα?τισσας, το Εκκλησιαστικό Μουσείο, τη Nαρκίσσειο Δημοτική Βιβλιοθήκη και το Μοναστήρι της Παναγίας της Φλεβαριώτισσας.

Στον Πέρα Γιαλό σάς περιμένει το Αρχαιολογικό Μουσείο, στην περιοχή Κυλίνδρα το Βρεφικό Νεκροταφείο (εύρημα μεγάλης αρχαιολογικής, ανθρωπολογικής και ιστορικής αξίας με 2.760 ταφές βρεφών σε πήλινα αγγεία – από το 750 π.Χ.), στην Ανάληψη (Μαλτεζάνα) τα Ρωμαϊκά Λουτρά του Ταλαρά με τα πολύχρωμα ψηφιδωτά, αλλά και η σπηλιά της Παναγιάς της Πουλαριανής, στην Ανάληψη στον Σχοινώντα το ιστορικό Ηρώον των Γάλλων και το ψηφιδωτό δάπεδο της Βασιλικής Καρέκλη, στο Βαθύ το σπήλαιο του Δράκου και στο Λιβάδι η Σπηλιά του Nέγρου. Στη Νοτιοδυτική ακτή της Αστυπάλαιας, απέναντι από το ομώνυμο μοναστήρι, θα βρείτε το Κάστρο του Άγιου Ιωάννη.

Παραλίες υπάρχουν πολλές στην Αστυπάλαια, μικρές και μεγάλες, άλλοτε προσβάσιμες με αυτοκίνητο άλλοτε με τα πόδια, και άλλοτε με σκάφος: Λιβάδι, Τζανάκι, Άγιος Κωνσταντίνος, Βάτσες και Καμινάκια στα δυτικά, και Στενό, Μαλτεζάνα στα Ανατολικά – με το Μπλε Λιμανάκι να κατέχει τον τίτλο της απόλυτα μικρότερης παραλίας. Ενώ αξίζει τον κόπο να πάρετε και το καραβάκι για τα απέναντι νησιά Κουνούπα και Κουτσομύτη για να απολαύσετε το μπάνιο σας σε γαλαζοπράσινα νερά.

VOLKSWAGEN ID.4 1st

Με την «πεταλούδα του Αιγαίου» να έχει ήδη γίνει γνωστή ως εργαστήριο της μελλοντικής κινητικότητας και της ενεργειακής μετάβασης, δεν είναι παράξενο που το αυτοκίνητο το οποίο χρησιμοποιήσαμε για τον γύρο του νησιού είναι μηδενικών ρύπων: ο λόγος για το Volkswagen ID.4 των 150 kW (204 PS), το οποίο όντας το πρώτο πλήρως ηλεκτρικό SUV της γερμανικής εταιρίας δεν είχε κανένα πρόβλημα να κινηθεί με χαρακτηριστική άνεση, τόσο στο ασφαλτοστρωμένο, όσο και στο χωμάτινο οδικό δίκτυο του νησιού. Με την αυτονομία του να είναι πολύ παραπάνω από αρκετή για τα δεδομένα της Αστυπάλαιας (77 kWh μπαταρία, έως 520 km αυτονομία) και τις επιδόσεις του (0-100 km/h σε 8,5’’) να ξεπερνούν τις δυνατότητες των δρόμων του νησιού, εκείνο που έμενε να επιβεβαιώσουμε είναι η σχετικά χαμηλή κατανάλωση – της τάξης των 18,5 kWh/100 km. Από εκεί και πέρα, δεν πάψαμε να απολαμβάνουμε, αφενός μεν την ποιότητα κατασκευής και τη «δεμένη» αίσθηση που προσφέρει το γερμανικό αυτοκίνητο, αφετέρου δε την εξαιρετική χωροταξική του διαμόρφωση με τους άφθονους χώρους για επιβάτες να συνεπικουρούνται από ένα πλήθος βοηθητικών θέσεων για διαφόρων τύπων αντικείμενα. Στα μεγάλα προσόντα του ID.4 περιλαμβάνεται, επίσης, το μεγάλο και πλήρως αξιοποιήσιμο, χάρη στο κανονικό του σχήμα, πορτμπαγκάζ. Το τιμόνι, τέλος, που «κόβει» περισσότερο απ’ όσο περιμένεις, δημιουργεί ένα σχετικά μικρό κύκλο στροφής από τον οποίο προκύπτει η αυξημένη (σε πείσμα των διαστάσεων του αυτοκινήτου) ευελιξία που εκτιμήσαμε ιδιαίτερα κατά τη διάρκεια των ελιγμών που χρειάστηκε να πραγματοποιήσουμε εξερευνώντας την Αστυπάλαια.