19/9/2023
Το ΕΚΟ Ράλλυ Ακρόπολις 2023, το επετειακό των 70 ετών και των 67 διοργανώσεων, πέρασε στην ιστορία.
Ήταν ένα ιδιαίτερο ράλλυ, ακόμα και για τα πάντοτε απαιτητικά ελληνικά δεδομένα. Η κακοκαιρία 'Daniel' που χτύπησε την Κεντρική Ελλάδα και τη Θεσσαλία, με καταστροφικές συνέπειες για τις περιοχές αυτές, επηρέασε απόλυτα και τον «εθνικό μας αγώνα».
Η κ. Ανίτα Πασαλή, από το πόστο της αλυτάρχη του αγώνα, είναι η απολύτως κατάλληλη να μιλήσει όχι μόνο για αυτά που έγιναν φέτος και τις αλλαγές της τελευταίας στιγμής, αλλά και για το μέλλον, τόσο του αγώνα, όσο και της ίδιας μέσα σε αυτόν.
Μίλησε στο Car and Driver ανοιχτά και επί μακρόν για μία σειρά καίριων ζητημάτων, μόλις λίγες μέρες μετά το φινάλε του ράλλυ.
Δύσκολος αγώνας ο φετινός… Μας τα έκανε μούσκεμα ο ‘Daniel’.
«Δεν ήταν απλά δύσκολος, ήταν για μένα ο δυσκολότερος. Είμαι αλυτάρχης του αγώνα από το 2001, και τέτοιο πράγμα δεν έχω ζήσει ποτέ. Ήταν σαν να συνδυάστηκαν όλες οι δυσκολίες όλων των αγώνων σε έναν.»
Πότε ξεκίνησε η προετοιμασία για αυτό το επερχόμενο κύμα κακοκαιρίας;
«Δεν ήταν τόσο εμφανές το μέγεθος της κατάστασης που θα επικρατούσε την εβδομάδα πριν από τον αγώνα. Σιγά-σιγά άρχισε να φαίνεται τι θα γίνει.
«Όποιος σχεδιασμός είχε γίνει για τα οχήματα που θα χρησιμοποιούνταν για τη διοργάνωση, ασθενοφόρα, πυροσβεστικά, όλα τα τετρακίνητα, ήταν ήδη εντός προγράμματος. Το θέμα είναι πως οι συνθήκες που επικράτησαν ήταν πέρα και των αναμενομένων. Τι άλλο περισσότερο να προγραμματίσουμε σε 2-3 μέρες;
«Συνήθως έχουμε κατά νου να προγραμματίζουμε πράγματα με βάση τις καιρικές συνθήκες που επικρατούν στη χώρα μας τον Σεπτέμβρη – για αυτό και χρησιμοποιούμε τετρακίνητα οχήματα, φέρνουμε από το εξωτερικό τετρακίνητα διασωστικά, αλλά με τον ‘Daniel’ δεν μπορούσαμε να προβλέψουμε ότι θα γινόταν όλο αυτό.
«Ο Σεπτέμβρης είναι μία εποχή που -κατά την κρίση μου- δεν ταιριάζει στο Ράλλυ Ακρόπολις. Είναι φτιαγμένο για τον Ιούνιο και εκεί πρέπει να βρίσκεται. Ελπίζω κάποια στιγμή να γυρίσει εκεί.»
Αυτό έχει να κάνει και με τα άλλα ράλλυ στο πρόγραμμα.
«Ναι, φυσικά. Και του χρόνου Σεπτέμβριο θα γίνει.»
Στο τέλος, παρά τις κακές καιρικές συνθήκες, δεν ακυρώθηκε καμία Ε.Δ., παρά μόνο το shakedown. Πώς έγινε αυτή η προετοιμασία ώστε να φτάσουμε στο σημείο να έχουμε ένα σχεδόν πλήρη αγώνα;
«Το shakedown δεν ακυρώθηκε λόγω των καιρικών συνθηκών, αν και αυτό γράφτηκε. Η διαδρομή είχε παρουσιάσει ένα πρόβλημα στις αναγνωρίσεις στην απλή διαδρομή. Μιλάμε για 300 μέτρα, που μετά από το τσιμέντο στο τέλος του χωριού Λυγαριά κόλλησε ένα αυτοκίνητο και έτσι υπήρξε πρόβλημα.
«Ο λόγος που κόπηκε το SD ήταν για να προλάβουν τα πληρώματα να κάνουν αναγνωρίσεις στην Παύλιανη, που δεν είχαν προλάβει ακόμα να κάνουν το δεύτερο πέρασμα ή και το πρώτο. Δεν θέλαμε να χάσουμε την Παύλιανη, οπότε «θυσιάσαμε» το shakedown για να γίνουν άλλα πράγματα στον αγώνα, και να προλάβουν οι αγωνιζόμενοι να πάνε στην Αθήνα για την εκκίνηση και να συμμετάσχουν στην υπερειδική.»
Πρέπει να είναι σκληρή απόφαση να κόψεις αγωνιστικά χιλιόμετρα.
«Πράγματι, δεν είναι ό,τι καλύτερο μπορεί να συμβεί, αλλά κάποιες φορές ξέρουμε πως πρέπει να γίνει. Για παράδειγμα στη Γραμμένη, που είναι μία καταπληκτική διαδρομή, το πρώτο κομμάτι δεν μπορούσε να περαστεί στις αναγνωρίσεις. Κόπηκαν αυτά τα μέτρα ακριβώς για να μπορέσουμε να κάνουμε τον υπόλοιπο αγώνα κανονικά.
«Λυπηθήκαμε που έπρεπε να το κάνουμε αυτό, αλλά δε γινόταν διαφορετικά.»
Ισχύει πως ένα μεγάλο κομμάτι της απόφασης να «κόψετε» χιλιόμετρα ή να σκεφτείτε να ακυρώσετε Ε.Δ. είχε να κάνει με τη διέλευση των οχημάτων διάσωσης;
«Φυσικά, το κυριότερο ήταν αυτό. Τα αγωνιστικά, με τα ελαστικά που έχουν και το setup τους, δεν υπήρχε περίπτωση να μην περάσουν. Το θέμα ήταν τι γινόταν στις αναγνωρίσεις, και το πιο σημαντικό τι θα γίνει με τα διασωστικά, με τα ασθενοφόρα, και τους θεατές με τα δικίνητα Ι.Χ. Οι περισσότεροι θα πήγαιναν από το προηγούμενο βράδυ, μέσα από την Ε.Δ., για να βρουν τα κατάλληλα σημεία να δουν το επόμενο πρωί τον αγώνα. Αυτό ήταν και το άγχος μας.»
Υπήρξαν κάποια αθέατα ζητήματα που προέκυψαν κατά τη διάρκεια της λήψης αποφάσεων σχετικά με το αν θα κοπούν ή όχι κομμάτια των Ε.Δ.;
«Υπήρξαν θέματα μόνο κατά τη διάρκεια των αναγνωρίσεων. Η Παύλιανη, και συγκεκριμένα ένα κομμάτι της που ονομάζεται Καταβόθρα, είναι σαν ένα ποτάμι χωρίς νερό, που μόλις βρέξει γίνεται ποτάμι. Εκεί είναι το μεγάλο πρόβλημα, και σκεφτήκαμε ότι αν είναι να ακυρωθεί μία Ε.Δ., θα είναι αυτή. Μόλις έγιναν οι αναγνωρίσεις, όμως, και με τον καιρό να αλλάζει και να σταματά να βρέχει, σταμάτησε η όποια συζήτηση για ακύρωση αυτής της διαδρομής.
«Για όλες τις άλλες διαδρομές, δεν υπήρξε καν σκέψη ακύρωσης, με εξαίρεση τις αλλαγές στη Γραμμένη – για τις οποίες, σημειωτέον, ήμασταν ήδη έτοιμοι. Αυτή η εναλλακτική ήταν προγραμματισμένη, είχαμε κι έτοιμο roadbook.»
Κι ήταν κι η πρώτη φορά που έγινε με αυτή τη μορφή από το 2005.
«Πράγματι, και ήταν πολύ ωραίο και το κομμάτι που αφαιρέθηκε, και τηλεοπτικά ήταν πολύ ωραία, άρεσε στον promoter, στους οδηγούς.»
Είναι το Ράλλυ Ακρόπολις Ελλάδα;
«Σαφέστατα. Από προχθές που γύρισα σπίτι μου, η ξεκούρασή μου είναι να βλέπω onboards και πλάνα. Είναι τόσο γεμάτη Ελλάδα αυτό το ράλλυ, με το χώμα, το πράσινο που υπάρχει. Βλέπεις αυτές τις εικόνες και δε χρειάζεται να κάνεις καμία σύγκριση, ούτε με τη Σαρδηνία που λένε πως μοιάζουν τα ράλλυ. Δεν το βλέπω στενόμυαλα, είναι εμφανές ότι η Ελλάδα διαφέρει, δε μοιάζει με άλλο αγώνα.»
Είστε τελικώς ευχαριστημένη με το πώς εξελίχθηκε ο αγώνας, πέραν και της κακοκαιρίας;
«Θέλω να πιστεύω ότι είχαμε προετοιμαστεί στο 95%, δεν θέλω να πω 100%. Ήμασταν έτοιμοι οργανωτικά να αντιμετωπίσουμε αυτό που μπορεί να πάει στραβά. Με αυτόν τον τρόπο, όλες οι πλευρές είναι σε ετοιμότητα, οι τομεάρχες με τους υπεύθυνους ασφάλειας των ειδικών διαδρομών σε κάθε συνάντηση ήταν σε πλήρη επικοινωνία, για την προετοιμασία στα ζητήματα ασφάλειας τους τελευταίους 2,5-3 μήνες. Θεωρώ πως είχαμε «πιάσει» όλα τα πιθανά σενάρια που μπορούσαν να πάνε άσχημα.
«Από εκεί κι έπειτα, όμως, ο εχθρός του καλού είναι το καλύτερο, για αυτό και όλοι μας κρατάμε σημειώσεις, θα κάνουμε και τον απολογισμό στις αμέσως επόμενες μέρες, και αυτό είναι για να καταγραφούν όλα όσα επιδέχονται βελτίωσης.»
Ποια είναι η ανατροφοδότηση από τον promoter και τη FIA;
«Έχουμε εξασφαλισμένες δύο διοργανώσεις για το 2024 και το 2025, και το feedback μετά κι από τον φετινό αγώνα είναι -θα έλεγα- επαινετικό, με δεδομένο ότι ο αγώνας έγινε ανέλπιστα. Πάνω στην υπερβολή είπαν κάποιοι ότι ο αγώνας δεν θα γινόταν με άλλους διοργανωτές. Με τις συνθήκες που επικρατούσαν, το ότι καταφέραμε να κάνουμε τον αγώνα μας δίνει κουράγιο και δύναμη για να κάνουμε τις αλλαγές που εμείς εσωτερικά γνωρίζουμε ότι πρέπει να γίνουν.»
Ξανά στα αγωνιστικά, η υπερειδική στο ΟΑΚΑ το 2022 κρίθηκε επιτυχημένη. Φέτος, πήγαμε στο Φάληρο, καμία σχέση με όσα είδαμε στο Ολυμπιακό Στάδιο. Έχουμε εικόνα για το 2024;
«Υπάρχουν σκέψεις για το 2024, αλλά είναι πρώιμο να το πούμε. Είθισται τα τελευταία χρόνια να κάνουμε υπερειδική διαδρομή, και δεν το λέω γιατί δεν θέλω να δουλεύουμε ή να συγκεντρώνουμε δυνάμεις, αλλά όλη αυτή η διαδικασία απασχολεί το 60% της δυναμικότητας της ομάδας. Είναι ξέχωρο κομμάτι από τον υπόλοιπο αγώνα, απαιτείται πολλή δουλειά, πολλή φαιά ουσία, παρόλα αυτά εξακολουθούμε να το κάνουμε, και καλά κάνουμε. Φέρνουμε κοντά στον αγώνα ένα μέρος του κοινού που δεν θα πάει στο βουνό, και αυτό είναι το σκεπτικό.
«Είναι κάτι που δεν θα γίνει ξανά στο ίδιο μέρος, όπως δεν μπορούσε να γίνει ξανά με το ΟΑΚΑ. Όσοι πήγαν πέρυσι, όσοι το είδαν, το είδανε. Δεν θα έρχονταν ξανά 60.000 άνθρωποι, και το ζήσαμε και τη διετία 2005-2006.»
Υπάρχει κάποια Ε.Δ. που ακόμα δεν έχει επανέλθει στο πρόγραμμα και θέλουμε να μπει;
«Πολλές! Αλλά δεν υπάρχουν πάντα οι δυνατότητες όταν έχεις να χαράξεις μία αγωνιστική διαδρομή με συγκεκριμένες προδιαγραφές. Δηλαδή, πρέπει να είναι συγκεκριμένα χιλιόμετρα Ε.Δ. μέχρι το service park, άλλα τόσα για να γυρίσουν τα πληρώματα στο κέντρο του αγώνα, κ.ο.κ.
«Υπάρχουν, όμως, παρά πολλές ιδέες, οι οποίες ελπίζω πως μέχρι να φύγω από το πόστο μου να γίνουν, ή ακόμα κι όταν φύγω να είμαι εδώ να βοηθήσω να τις κάνουμε πραγματικότητα.»
Αν εγκαθιδρυθεί το remoteservice, θα είχαμε μία ευκαιρία.
«Ακριβώς.»
Κεφάλαιο θεατές
Κάτι που απασχολεί αρκετά τη διοργάνωση σε ετήσια βάση είναι η ασφάλεια των θεατών, με τη σωστή τοποθέτησή τους μέσα σε κάθε Ε.Δ. και η υπακοή στις υποδείξεις των κριτών και των ανθρώπων ασφαλείας να είναι κομβικής σημασίας και για την κ. Πασαλή.
Με δεδομένο ότι και φέτος είδαμε ορισμένους να στέκονται σε πλήρως ακατάλληλα σημεία, με το πρώτο πέρασμα από το Ελευθεροχώρι να ολοκληρώνεται πρόωρα, εύλογα τίθεται το ερώτημα για το αν αυτό σπιλώνει την εικόνα του ράλλυ στα μάτια της FIA.
Σε ό,τι αφορά τους θεατές, είδαμε ορισμένους ασυνείδητους να διακινδυνεύουν τη ζωή τους. Διακινδυνεύουν και τον αγώνα, σπιλώνουν την εικόνα του αγώνα προς τα έξω;
«Όχι, δε σπιλώνεται η εικόνα του ράλλυ. Όπως είπα και πριν, όμως, ο εχθρός του καλού είναι το καλύτερο, και εάν έχουμε ένα ποσοστό ασφάλειας 90%, το 100% είναι ο στόχος μας.
«Δε σπιλώνει την εικόνα με δεδομένο ότι, αν δει κανείς το πώς στήθηκε η ασφάλεια των Ε.Δ., θα παρατηρήσει ότι πάνω από το 90% του κόσμου πειθάρχησε. Βρισκόταν πίσω από πλέγματα, και σε κάποια σημεία -δυστυχώς- δεν μπορούν να μπουν πλέγματα. Σε εκείνα τα σημεία, που εμείς είχαμε ορίσει ως ασφαλή (εντός κι εκτός εισαγωγικών, γιατί δεν υπάρχει απόλυτη ασφάλεια στους αγώνες ράλλυ), ο κόσμος πειθάρχησε.
«Κάποιοι ήταν σκόρπιοι, κι αυτοί ήταν οι μη συνειδητοποιημένοι, οι «αλεξιπτωτιστές-θεατές» όπως τους λέω εγώ. Αυτοί δε γνωρίζουν πού μπορεί να βγει εκτός ένα αυτοκίνητο, κάθονται πάνω στα σημεία που μπορεί να γίνει το κακό και η πορεία του αυτοκινήτου να είναι προς τα εκεί.
«Υπάρχουν άπειροι θεατές που ήξεραν τι έκαναν και επιτέλεσαν έργο. Μου μεταφέρθηκε ότι άνθρωποι της οργάνωσης, κριτές, άνθρωποι για την ασφάλεια του αγώνα (και μιλάμε για 500 και πλέον άτομα) χλευάστηκαν, αλλά συνειδητοποιημένοι θεατές πήραν την κατάσταση στα χέρια τους.
«Στο Λουτράκι είδαμε ορισμένους να κάθονται σε ένα τρομερά επικίνδυνο σημείο, το ίδιο και στο Ελευθεροχώρι. Στο Ελευθεροχώρι, πάντως, το είδα μετά πως στη λίμνη ήταν όλοι άρτια τοποθετημένοι, και για αυτό μας έδωσε συγχαρητήρια η Michele Mouton, όπως και στη Λιβαδειά.
«Στις Καρούτες δεν είχαμε πρόβλημα γιατί εκεί πήγαν οι μυημένοι, οι φίλοι του ράλλυ, αυτοί που γνώριζαν τι σημαίνουν οι Καρούτες.
«Έχουμε θέμα, πάντως, με τους θεατές, με την παιδεία του θεατή. Παρόλο που υπήρχαν κριτές παντού, πλέγματα όπου γινόταν, δεν ξέρω πώς γίνεται να τους περάσουμε την ανάγκη να είναι ασφαλείς. Πώς αλλιώς να «ανοίξεις» το κεφάλι ενός ανεγκέφαλου θεατή που θέλει να τον γράψουν οι εφημερίδες;»
Με το βλέμμα ήδη στο 2024
Σε ό,τι αφορά τη νέα χρονιά, έχει ξεκινήσει ο σχεδιασμός τώρα που τελείωσε το φετινό ράλλυ;
«Πάντα έχουμε στον νου μας τι θα κάνουμε μετά. Πρώτα πρέπει να κάνουμε τον απολογισμό των όσων έγιναν φέτος, πόσο «κράτησαν» οι ειδικές διαδρομές, παρά τις συνθήκες, και ποιες δέχονται θεατές, ποιες έχουν θέσεις για τον κόσμο.
«Η Γραμμένη, για παράδειγμα, έχει δύσκολες θέσεις, τουλάχιστον στο κομμάτι που κρατήθηκε. Αυτό που αφαιρέθηκε είχε περισσότερο χώρο, κι είχε γίνει και προετοιμασία σχετικά.
«Όταν υπάρχουν Ε.Δ. που δεν έχουν δυνατότητα να φιλοξενήσουν κόσμο, κόσμος ο οποίος θα ήταν αυξημένος σημαντικά φέτος σε σχέση με πέρυσι αν ο καιρός του το επέτρεπε, κοιτάμε ποιες μπορούν να αξιοποιηθούν, και σε επίπεδο πρόσβασης και ασφάλειας θεατών.
«Το να έχεις και τις ίδιες Ε.Δ. ακριβώς κάθε χρόνο είναι κάτι που θέλουμε να αποφεύγουμε. Μας αρέσει να ανακατεύουμε την τράπουλα, βγαίνουν Ε.Δ. τη μία χρονιά, έρχονται άλλες, και πάντα σε σχέση με το πού είναι το service park και τη χωροταξία τους.»
Τι λένε οδηγοί κι ομάδες για τον αγώνα μας;
«Πήραμε κολακευτικά σχόλια. Δεν περίμενα να πουν πως ευχαριστήθηκαν τον αγώνα, και το είπαν οδηγοί, συνοδηγοί. Κι αυτό νομίζω ήταν η μεγαλύτερη ικανοποίηση για εμάς.»
Ο ρόλος της αλυτάρχη, και η απουσία της Ελένης Φερτάκη
Πόσα χρόνια βρίσκεστε στην οργάνωση του Ράλλυ Ακρόπολις;
«Είμαι από το 2001 στον ρόλο της αλυτάρχη, αλλά από το 1977 και για δέκα συνεχόμενα χρόνια ήμουν στον τομέα των σχέσεων με τους αγωνιζόμενους, και παράλληλα συνοδηγός στο αυτοκίνητο 0. Συνοδηγός στον σύζυγό μου, για τον πλοηγό 0. Ήταν ένας τρομερός ρόλος τότε, γιατί δεν υπήρχαν τα μέσα να επικοινωνήσεις άμεσα τότε, οπότε ό,τι πληροφορία έφερνε το «0», αυτό ίσχυε.
«Στο πόστο των σχέσεων με τους αγωνιζόμενους, όταν έφταναν οι οδηγοί στο service park ή στο parc ferme, είχα να λάβω και την άποψη και την ενημέρωση από εκείνους.
«Μετά ασχολήθηκα με το οργανωτικό, από διάφορα πόστα, και από το 2001 clerk of the course.»
Σας πάει αυτός ο ρόλος.
«Όταν μου το πρότειναν, είπα στον Βασίλη Δεσποτόπουλο "δώσε μου μία εβδομάδα να το σκεφτώ", γιατί δεν το είχα ως στόχο, ως βλέψη να έχω αυτό το πόστο.
«Ο πρώτος άνθρωπος που ρώτησα αν θα με βοηθήσει σε αυτόν τον ρόλο ήταν η Ελένη Φερτάκη. Όταν το άκουσε, μου είπε να το κάνω "με 1000", γιατί πίστευε ότι μπορούσα να το κάνω. Μετά το συζήτησα με τον Αντώνη Χατζημιχάλη και μετά με τον σύζυγό μου, και αυτοί οι τρεις άνθρωποι με βοήθησαν τα πλείστα τα πρώτα χρόνια.»
Ειδικά με την Ελένη, ήμασταν το alter ego η μία της άλλης.
Έλειπε φέτος από τον αγώνα.
«Κάθε στιγμή, πριν, κατά τη διάρκεια και μετά τον αγώνα.
«Όταν έκανα έναν μικρό απολογισμό και στα social media, ήθελα και δεν μπορούσα να μην αναφέρω την Ελένη.
«Ήξερε από κανονισμούς, και όσο και να διαβάσω για αυτούς, όση ενασχόληση και να έχω με τους αγώνες εντός κι εκτός Ελλάδας, η Ελένη ήταν το κάτι άλλο. Και όσοι παλιοί αγωνιζόμενοι ήταν στον αγώνα φέτος είπαν πόσο του έλειψε.»
Οι αλλαγές για το μέλλον
Αναφερόμενη στο τι μπορεί να αλλάξει στο μέλλον για τον αγώνα, η κ. Πασαλή τόνισε: «Να έρθουν περισσότεροι νέοι άνθρωποι να αναλάβουν θέσεις-κλειδιά.»
Θεωρείτε ότι υπάρχει έλλειψη φρέσκου αίματος που θα αναλάβει τα ηνία μετά από εσάς; Και δε μιλώ μόνο για εσάς.
Όχι, εγώ το λέω για μένα περισσότερο. Και είναι κάτι που έχω συνεχώς στο μυαλό μου. Και θα γίνει.
Υπάρχουν άτομα που μπορούν να το κάνουν αυτό;
Σαφώς. Με βοήθεια στην αρχή, αλλά νομίζω πως, επειδή ο κόσμος εξελίσσεται, τα μέσα εξελίσσονται, υπάρχουν άνθρωποι που μπορούν να πάρουν κάτι από εδώ που είναι και να το εκτινάξουν.
Σε περίπτωση που έχουμε αλλαγή σκυτάλης, εσείς θα μείνετε σε μεταβατικό ρόλο;
Αν μου ζητηθεί, φυσικά. Αν δε μου ζητηθεί, έχω πράγματα να κάνω! Αλλά έχω την θέληση να το κάνω αυτό, και πρέπει. Δεν έχω σταματήσει να το λέω. Είναι μία δουλειά πλήρους απασχόλησης. Πρέπει να υπάρξει ο συνδυασμός δυνατοτήτων, εμπειρίας για να γίνει η πλήρης μετάβαση.
ΔΗΜΟΦΙΛΗ
_77761_426420_type13129.jpg)
