Πούντο το Punto;


Που χάθηκαν όλα τα Punto (και τόσα μικρά Ιταλικά αυτοκίνητα) που γέμιζαν με έξυπνες ιδέες και την χαρά της οδήγησης τους δρόμους της Ευρώπης;

ΚΕΙΜΕΝΟ: ΠΑΝΑΓΙΩΤΗΣ ΤΡΙΤΑΡΗΣ

Οι Ιταλοί ήταν για πάνω από μισό αιώνα πρωτοπόροι και κυρίαρχοι στα μικρά αυτοκίνητα. Που χάθηκαν όλα τα Punto (και τόσα μικρά Ιταλικά αυτοκίνητα) που γέμιζαν με έξυπνες ιδέες και την χαρά της οδήγησης τους δρόμους της Ευρώπης;

Σε εποχές όχι και τόσο μακρινές, το πιο σίγουρο στοίχημα κοιτάζοντας έξω από το παράθυρό σου ήταν να δεις ένα Fiat σε ένα από τρία-τέσσερα αυτοκίνητα που ήταν στο οπτικό σου πεδίο. Από τις εποχές των πρωτοποριακών για την εποχή τους 128 και 127, μέχρι την κυριαρχία των Uno και των Punto, η Fiat (και γενικότερα το γκρουπ) είχε προνομιακή θέση σε πολλές αγορές της Ευρώπης,  μεταξύ των οποίων και την Ελληνική. Που χάθηκαν λοιπόν όλα αυτά τα Punto, οι Delta, οι 33 και τόσα άλλα μοναδικά αυτοκίνητα που μεγάλωσαν γενιές και γενιές Ελλήνων οδηγών (και στρατιές ολόκληρες... συνεργείων);

Η εικόνα αυτή την στιγμή είναι μάλλον απογοητευτική. Η Fiat έχει κάμποσες παραλλαγές σε αμέτρητους χρωματισμούς και εξοπλιστικά πακέτα της πιο αποτελεσματικής ιδέας που είχε τις τελευταίες δύο δεκαετίες, του "500". Από εκεί και μετά, το "χάος" και ένα ξεχασμένο Punto να μαζεύει... μηδενικά στο EuroNCAP. Η Lancia διασωληνωμένη και σε καταστολή μόνο με Ypsilon και μόνο για την Ιταλία. Και η Alfa Romeo σε "αχαρτογράφητα" νερά, με την Giulia να έρχεται κάπως αργά (αλλά με το δικό της πάντα στιλ) στο πάρτι των premium sedan και την Stelviο να κυνηγά αγχωμένη τη Γη της Επαγγελίας των SUV.

H άλλοτε ραχοκοκαλιά της ευρωπαϊκής αγοράς αυτοκινήτου, η εταιρία που έδειχνε σε όλους τον δρόμο για την κατασκευή εξαιρετικών μικρών αυτοκινήτων ευρείας αποδοχής, φαίνεται ότι έχει βρεθεί σε μία κατάσταση ύπνωσης σε ότι αφορά το Ευρωπαϊκό της κομμάτι και τις μικρές κατηγορίες. Και ως συνήθως σ' αυτές τις περιπτώσεις η εξήγηση βρίσκεται αρκετά ψηλά, εκεί στην κεφαλή και το κεφάλι του Marchionne

Το αφεντικό του γκρουπ FCA είναι προφανές ότι έχει εγκαταλείψει το κομμάτι εκείνο της ευρωπαϊκής αγοράς που παραδοσιακά ήταν ο προνομιακός χώρος για τις εταιρίες της Fiat. Περισσότερο μάνατζερ και κατά κύριο λόγο εκπρόσωπος των μετόχων του τεράστιου γκρουπ, παλεύει με νύχια και με δόντια να φέρει στον ίσιο δρόμο έναν γίγαντα με πήλινα πόδια και μεγάλα χρέη. Στόχος του είναι μόνο η κερδοφορία και τα λιγότερα παράπονα από τους μετόχους, παρά η συντήρηση κάποιων εταιριών ή μοντέλων και αγορών που δεν έχουν να του προσφέρουν τίποτα στο πρόγραμμα επιβίωσης του γκρουπ.

H άλλοτε ραχοκοκαλιά της ευρωπαϊκής αγοράς αυτοκινήτου, η εταιρία που έδειχνε σε όλους τον δρόμο για την κατασκευή εξαιρετικών μικρών αυτοκινήτων ευρείας αποδοχής, φαίνεται ότι έχει βρεθεί σε μία κατάσταση ύπνωσης σε ότι αφορά το Ευρωπαϊκό της κομμάτι και τις μικρές κατηγορίες. 

Η έμφαση αυτή την στιγμή δίνεται στα SUV με την Stelvio να φέρεται να ετοιμάζεται να υποδεχτεί και την... επταθέσια αδελφή της πολύ σύντομα. Ενώ την ίδια στιγμή, το αγαπημένο παιδί του Marchionne, η Jeep, συγκεντρώνει όλο το ενδιαφέρον της εταιρίας, καθώς διαθέτει την βαριά "φανέλα" να παίξει δυνατά σε όλα τα μήκη και τα πλάτη του πλανήτη, και δη στην τεράστια αγορά της Κίνας. Οι αριθμοί πάντως που είχε θέσει ως στόχους και για τις δύο εταιρίες δεν τον δικαιώνουν απόλυτα, όμως με τις κατάλληλες κινήσεις (για παράδειγμα μείωση των εταιρικών πωλήσεων στην Αμερική) κατάφερε να κλείσει φέτος με σημαντικά κέρδη και αντίστοιχα μεγάλη μείωση των χρεών του γκρουπ.

Ο ίδιος δηλώνει ότι θα αποσυρθεί μετά το τέλος του 2018, όταν θα έχει ολοκληρωθεί το πρόγραμμα ανασυγκρότησης και θα δώσει την θέση του σε νέα στελέχη για να συνεχίσουν από εκεί και μετά. Αφήνοντας ως παρακαταθήκη την επικερδή λειτουργία των εταιριών του γκρουπ (φέτος αύξησε τα περιθώρια κέρδους στην Αμερική 8% από 7,1% που ήταν το 2016), καταργώντας με μία κίνηση μοντέλα που δεν πωλούν, και κλείνοντας εργοστάσια και μονάδες που δεν κρίνονται αποδοτικές.

Όλα αυτά μοιάζουν απόλυτα λογικά και υγιή για ένα τέτοιο τεράστιο γκρουπ και βέβαια για έναν μάνατζερ, που για πολλά έχει κατηγορηθεί, για ακόμα περισσότερα έχει απολογηθεί, όχι όμως για την αποφασιστικότητά του να βγάλει την FCA από την "Ζώνη του Λυκόφωτος". Και ίσως αυτή και να είναι η μεγαλύτερη παρακαταθήκη του: ενός καλού καπετάνιου-λογιστή, που κράτησε ζωντανό το ιταλο-αμερικανικό όνειρο πριν ξεπέσει, κομμάτι-κομμάτι, στα χέρια των Κινέζων. 

Είναι προφανές ότι η Fiat και η Ιταλική αυτοκινητοβιομηχανία (μαζί και η Ιταλική οικονομία) δεν είναι αυτή που ξέραμε παλιά. Η κίνηση των Ανιέλι να εγκαταλείψουν τα πάτρια εδάφη για άλλους φορολογικούς παραδείσους υπήρξε τόσο συμβολική όσο και ενδεικτική των όσων θα ακολουθούσαν. Το πνευματικό και επιχειρηματικό τέκνο της οικογένειας βρίσκεται πλέον σε μία εντελώς διαφορετική φάση, πολύ μακριά από τις εποχές που κυριαρχούσαν στην αυτοκινητοβιομηχανία της Ευρώπης. 

Η αλήθεια είναι πάντως ότι μας λείπει ένα Punto, μία ολοκαίνουργια Giulietta, μια πανέμορφη νέα Delta του 21ου αιώνα. Μας λείπουν οι Ιταλοί που γνωρίσαμε και αγαπήσαμε. Μας λείπει εκείνη η χαρισματική τους ικανότητα να φτιάχνουν πανέξυπνα μικρά αυτοκίνητα που σε γέμιζαν με την χαρά της οδήγησης (έστω και με τα ιταλικά τους καπρίτσια). Και όλη η ευρωπαϊκή αυτοκινητοβιομηχανία είναι κατά πολύ φτωχότερη χωρίς την Fiat, την Αlfa Romeo, τη Lancia που γνωρίσαμε και μαζί τους μεγαλώσαμε και ονειρευτήκαμε.